trarazende

    Yöresel Dilimiz

    Ziyaretçi Sayısı

    103281
    Bugün
    Dün
    Bu Hafta
    Geçen Hafta
    Bu Ay
    Geçen Ay
    Bütün Günler
    42
    27
    136
    102847
    136
    1286
    103281

    Ip Adresin: 216.73.216.217
    2025-06-04 20:10

    Yöresel Dilimiz

    Abıca              Amca

    Afat                Afet

    Afguru            Boş konuşan

    Afgurmak       Boşa yere kızıp, boş yere bağırmak

    Ağanin             Yeğenim,kardeşim

    Ağıl                 Koyun ve keçi barınağı

    Alaf                 Sığır yemi

    Alaf Vemek     Sığırlara yem vermek. "Mallara alaf vemeden geliyon" şeklinde kullanılır.

    Alatokaç          Ağaçkakan

    Aletirik            Elektirik

    Allah ırabbim Allahın Ya Rabbim

    Alt tekneye inmek    İflas etmek, zarar etmek mali gücü kaybetmek.

    Aniğn               Heyecan ifadesi

    Asdar               Evle dam arası ot odun konulan yer

                       Pilav

    Ayu                 Ayı

    Ayu mantarı   Bir mantar türü

    Badı                Ördek

    Bağır               Göğüs "bağırlarım ağrıy" gibi. 

    Bakraç            Metal kova

    Basak             Merdiven

    Başına guyulmak      Sara nöbeti veya sinir krizi geçirmek

    Bayamca        Bademce

    Bayraklu         Şımarık

    Baytar            Veteriner

    Bek                             Pek

    Bek gadun ettim        İyi yaptım.

    Beşbıyık                     Muşmula=döngel

    Bıdığım                      Az "bıdığım bişey"="az bi şey"

    Bıdıkı                          Az "Bıdıkı bişey"="az bi şey"

    Bıldır                          Geçen yıl

    Bihamlada                  Çabucak

    Bicik                           Göğüs

    Bişi                             Şiplemenin yağda kızartılarak yapılan hali

    Boyunduruk                Öküz koşum aleti

    Böğet                         Akan suyun önünü kesmek ve birikinti haline getirmek için yapıla set. Bu işlemede suyun önünü böğme derler.

    Böğür                         Yan taraf

    Böğürce                      Fasülye

    Börttürmek                Bir şeyi haşlamak

    Bökelek                       Bir tür kan emici böcek. Sığırlara yapışınca sığırlar kuyruğunu kaldırır ve kontrolsüzce koşar bu olaya bökelek tutması denir. (Genelde Soğuk Pöğrey'e doğru koşarlarmış :))

    Bulgurşak                  Dolunun küçüğü

    Burnundan kıl aldırmamk     Kendine laf söylettirmemek

    Burnunda tütmek      Özlemek

    Cırmalamak               Tırmalamak

    Cırman                       Fare

    Ciğara                         Sigara

    Ciğarayı heteşli yerinden içmek      Çok sigara içmek

    Civci                           Civciv

    Corzail                        Bir kuş türü

    Cumay                        Cuma

    Curu                           Sıvı

    Çamdu                        Duvar

    Çaput                         Bez parçası

    Çekiş etmek               Kavga etmek

    Çekü                           Başörtüsü

    Çıkarma                      Evlerde oturmak amacıyla kullanılan yer

    Çıkrık                          Yün eğirmeye yarayan araç

    Çilte                            Meşe sopası

    Çinnik                         Ocaklığı üstünde gaz lambası konulan yer

    Çit                               Çift "tekmi çit mi?" gibi

    Çökelez                      Sincap

    Çördük                       Yaban armudu

    Çükündürük               Şeker pancarı

    Da                               La

    Dağnamak                 Kınamak

    Dan                             Lan

    Dam                            Ahır

    Dapuklamak              Oturduğu yerde uyuklamak

    Davar                         Koyun sürüsü

    Dayn                           Erkekler için hitap şekli

    Dek dur                      Usludur

    Dekiynen dur              Uslu dur

    Delü gız                      Bir mantar türü

    Dengilmek                 Devrilmek

    Depük                        Tekme

    Deri günü                   Pazar günü

    Dıkdumak                  Yedirmak

    Dıkmak                       Yemek

    Dibek                          Tahıl ezmek için kullanılan havan şeklinde oyulmuş taş

    Dibildemek                Kımıldamak

    Dil kırmak                  İstanbul ağzıyla konuşmak ya da konuşmaya çalışmak

    Dilme                          Dilimleme

    Direngeç                    Kağnıyı sabit tutmaya yarayan direnme sopası

    Do                   Erkekler için kullanılan hitap şekli

    Dobilli                        Bir kuş türü

    Doğuz                        Domuz

    Dombi                        Bidon

    Dorgama                    Doğrama

    Donyağ                      İçyağ

    Dökmek                     İstenmeyen bir davranışı sürekli yapmak "eee! yete galan gonuşup dökme"

    Döngel                                   Muşmula=Beşbıyık

    Dört teker                  Tahtadan yapılan araba. Çocukluğumuzda İstanbulda modernize olmuş haliye bilyeli arabaların atası.

    Döşek                         Yer yatağı

    Dümüklemek             Oturduğu yerde uyuklamak

    Ebdes                         Abdest

    Ebdestlenmek           Abdest almak

    Ebdeshane                 Tuvalet

    Ebdeslik                     Abdest alınan yer

    Ebe                             Yaşlı kadınlara söylenen hitap şekli

    Eğere                          Genelde "eğerim olsun" şeklinde kullanılır. İnandırma ifadesi.

    Ekmek yemek            Yemek yemek

    Elecek                         Bir mantar türü pazarlarda kanlıca adıyla satılıyor

    El kapağ                     Mutfakta et, soğan, patates vb. yiyeceklerin doğrandığı kesme-doğrama tahtası

    Enük                           Köpek

    Ersün                          Hamur kesmeye yarayan el aleti

    Esbab                         Çamaşır "Esbap yudum" (çamaşır yıkadım) şekline kullanılır.

    Esbab tepmek                       Çamaşırı ayak altına alıp tekmeleyerek yıkamak

    Essahtan                    Sahiden-Gerçekten

    Eşeğe ters bindirmek     Çocukların yaramazlıkları karşısında büyüklerin kafasını karıştırması.

    Eveli                Evvela yada eskiden anlamlarında kullanılır

    Ezüncü                       Cin

    Fıstık                          Sarı

    Furmak                       Vurmak

    Gaklamak                   Meyveyi sebseyi 2'ye veya 4'e bölmek "elmayı dortde gakladım" gibi

    Galdurum                   Evlerde oturmak amacıyla kullanılan yer

    Gapmak                     Isırmak "enük gapmış"

    Garabokal                  Bir kuş türü

    Garık                          Bahçe içinde sebze ekilen yerlerin bölünmüş hali takmanın eş anlamsısı

    Garimce                     Karınca

    Gaş                             Tepe

    Gatık                          Katık

    Gavcalamak               Dövmek

    Gayfe                         Kahve

    Gayme                        Lira yerine

    Gayz                           Kadınlar için hitap şekli

    Geceler gunlacı         Sabahın ne getireceği belli olmaz

    Geğrek                       Omurilik

    Gerisin geri                Geri dönmek

    Gevur                         Müslüman olmayan

    Gıcık                           Çam kozalağı

    Gıldıratmak                Tıkırdatmak

    Gırkmak                     İnsan için saçını kesmek tıraş etmek, koyun için yününü kesmek.

    Gırna                          Alıngan çabuk küsen

    Gızağan                      Aç gözlü

    Gızıl                            Edepsiz, kavgacı

    Goçak                         Bir mantar türü

    Goruk                         Üzümün olgunlaşmamış hali

    Göbel                         Erkek çocuk

    Gödellemek               Yemekleri kıvamına gelene kadar karıştırmak

    Göğermek                  Morarmak

    Gök                             Mavi

    Gölbez                        Köpek yavrusu

    Göresi gelmek           Özlemek

    Göresi gözü olmamak    Görmek istememek 

    Gö..ü gara (sırtı kara)    Bir mantar türü

    Göynümek     Olgunlaşmak, yumuşamak

    Gözer              Büyük delikli kalbur

    Gulemşe         Kalemşe / Kuşkonmaz

    Gumpil           Patates

    Gunlamak      Bir hayvanın doğurması

    Gursak                       Mide ile gırtlak arası

    Güz                 Sonbahar

    Güz guymak   Hasat kaldırmak

    Habar             Haber ve nasihat manasında kullanılır

    Habar ağnatmak       Nasihat etmek

    Hafşalamak               Çamaşırı elde yıkarken çitilemek yerine kullanılan kelime. Argoda dövmek yerinede kullanılır "Dan bebek vallaha demeyin hafşaların" gibi..

    Haggat                       Hakikatten

    Hambar                      Ambar

    Hanim olmak             Kadınlar için sonradan görme olmak yada kibarlaşmak.

    Hapaz             Avuç

    Hapazlamak                Avuçlamak

    Hapazıynan                 Avcuyla

    Hapış göpüş olmak   İyice çürümek yumuşamak

    Harhar                        Büyük çuval

    Harlamak                   Nefes nefese kalmak

    Harsıkmak                 Nefes nefese kalmak

    Haşabillah                  İllaki, inadına

    Hayat                         Ahılın eş anlamlısı

    Heğ                             Büyük sepet

    Helkek                        Metal kova.

    Hemşeri                     Hemşire

    Herkil                         Kiler

    Heşelde                      Posa

    Heşlenmek                 Bir şeyin atılacak duruma gelmesi. Çürümek yıpranmak

    Heteş                          Ateş

    Hışım Çıkasıca            Bir öfke bildirme sözü.

    Höbelem                    Meşe mantarı

    Husa                            Dert, tasa

    Imızgamak                Mayışmak, şekerleme yapmak

    Irbuk                          İbrik

    Irgalamak                  Silkelemek

    Irgalanmak                Silkelenmek

    Iradıyen                     Radyo

    Irahmet olasıca          Rahmetli yada Allah rahmet eylesin. Ölümüş birini rahmetle anmak için kullanılır

    Isdar                          Kilim dokumaya yarayan araç

    İbi                               Hindi

    İçi gızıl                       Kültür mantarının organik halinin adı

    İlahna                        Lahana

    İleğen                        Leğen

    İlkin                            Önce - öncelikle - önceden

    İlkyaz                         İlkbahar

    İkrah gelmek             Bıkkınlık vermek

    İman tahtası              Göğüs kafesi

    İmanı gevredi            Yoruldu

    İmük                          Boğaz

    İnek yağı                    Tere yağı

    İrilemek                     Dışlamak

    İriy!                            Şaşrma ifadesi

    İşlik                            Gömlek

    İyeğü                         Kaburga

    Kecine keçine            İnadına inadına

    Kediden çıkan sıçan avlıyı       Şimdiki çocuklar herşeyi biliyor anlamında kullanılır.

    Kelem                         Lahana

    Kelezidi                      Yoruldu

    Kepçük                       Kepçe Kulaklı

    Kerme                        Gübre

    Kestenkele                 Kertenkele

    Keşik                          Sıra

    Keşiğe Dutmak          Sıraya sokmak

    Kiren                          Kızılcık ağacının meyvesi

    Kömüş                        Manda

    Köpüşme                   Erik marmelatı

    Körlemek                   Kötülemek

    Kuyruğundan kıl aldırmamak  Kendine laf dedirmemek

    Kuyruklu                    Alıngan çabuk küsen

     Madası olmak           Canı çekmek, Canı istemek

    Mal                             Sığır

    Maraz                         Kötü (iyilikten maraz doğar), Kötü=Zayıf (bu bebek bek maraz be!)

    Maşaca                       Maşa

    Mazarat                      Yaramazlık, aksilik, bela

    Meğensimek              Önemsemek ciddiye almak

    Mendek                      Kedi yavrusu

    Met                             Çelik çomak oyunu

    Mezer                         Mezar

    Mıh                             Nal çakmaya yarayan çivi

    Mıktar                         Muhtar 

    Mındar                        Eti yenilmez hayvan

    Mısmıl                        Eti yenilir hayvan

    Modullamak               Sopayla dürtmek

    Motur                         Traktör

    Muallim                      Öğretmen

    Nacak                         Küçük balta

    Namazlağu                Seccade

    Nastik              Lastik

    Ne yağı (Ne yanı)      Ne taraf. Rahmetli babaannem her ezan okuduğunda namaz kılmazsam "Sülalenin adı İmamla emme Kıblenin ne yağı oldunu bilmezle" derdi.

    Nine                Yenge (kardeş, amca, dayı eşlerine hitap şekli)

    Nişapa            Maşrapa

    Nizah               Kavga

    Oğada             O kadar

    Okçur              Lastik 

    Oklağaç           Oklava

    Oyungaç         Oyuncak

    Öğendere       Uzun çivi sopa

    Öğürsüne       Gaz verme manasında önünden gelme yada inadına yapma

    Öğüzemek      Öğürmek

    Öküz arabası  Kağnı

    Öküz koşmak  Öküzleri kağnıya, sabana bağlamak

    Öllüğün körü   Elinin körü bir işi küfür eder gibi yapmanın sonucu manasındada kullanılır "öllüğün körü gibi olmuş"

    Örme              El örgüsü kıyafet

    Pevralda         Kuşburnu marmelatı

    Pala                Bez

    Pantul             Pantolon

    Peseğü Örümcek ağı

    Peşkur            Havlu

    Pete                Geniş mendil

    Pırsık              Bir mantar türü

    Pinnik             Kümes

    Pilaf                 Pilav

    Pöğre              Çeşme, Pınar

    Puar                Pınar, Çeşme

    Pul                  Düğme

    Ramuk            Römork

    Sanay             Köyümüzde iki anlamda kullanılır 1-Mizah anlayışı güçlü etrafındakileri güldürebilen kişiler 2-Saf saf konuşan olayları anlama ve yorumlamada art niyet aramayan saf kişi

    Sedelemek     Taneli yiyecekleri tane tane ayrıştırmak (mısır,nar vb.)

    Sen ne diyon  Bildiğin gibi değil

    Seraylu           Sacda pişirilen ince ekmek

    Seğirtmek      Koşmak

    Sendelemek   Düşecek gibi olmak

    Sergen            Raf

    Sergülük         Balkon, sebze kurutmak için kullanılan yer.

    Sığırtmac        Çoban

    Sikorta            Sigorta

    Sofra atmak   Sofra kurmak

    Sövmük          Küfür

    Sövmek          Küfür etmek

    Zabah             Sabah , Yarın

    Soku               Düğende tahılı dövmek için kullanılan büyük tokmak 

    Saçak mantarı            İpek mantarı, bilindik mantar görüntüsünde olmayan bir mantar türü

    Su sulamak                Bahçe veya tarla sulamak4

    Suyum çıktı                 Çok terledim

    Şartusun                     Şart olsun

    Şırıkmak         Şımarmak

    Şilep               Meyve veya tatlıların akması bulaşması

    Şipleme          Sacda pişilen kalın ekmek

    Takağut          Çolak-eli olmayan kimse;

    Takman          Bahçe içinde sebze ekilen yerlerin bölünmüş hali garığın eş anlamlısı

    Tarana            Tarhana

    Taranaya kuzu bacağını soktu Tarhana yeme mevsimi geçti (yaz başladı)

    Taranadan kuzu bacağını çıkardı Tarhana yeme mevsimi geldi (kış başladı)

    Tavsıdı                       Sakinleşti, duruldu, yatıştı

    Tebbeti tersinden okuttu Çocukların yaramazlıkları karşısında büyüklerin şaşırması. Veya çok zorlanmak manasında kullanılır.

    Tekeşük          Alnı sivri yada çıkıntı şeklinde olan

    Tekne             Leğen

    Tekne tendürük boş  Yiyecek içecek yok

    Telefon çekmek         Telefon etmek

    Tepdillenmek             Şirinlik yapmak, sevimlilik yapmak, şımarmak

    Ter                  İnce

    Ter ekmek      Yoka ekmek ince ekmek

    Terefi              Teravih namazı

    Terece            Eski köy evlerinin yatak odalrında banyo olarak kullanılan yer. Modern dünyanın ebeveyn banyosu dedikleri şeyin atası

    Tesmük           Tesbih

    Teyreki           Tiryaki

    Tıngıramak      Tıkırtamak

    Toka               Çamaşır yıkarken kiri çıkarsın diye çamaşırı dövdükleri büyük sopa.

    Tomatis yağı  Salça

    Tosbağa          Kablumbağa

    Toktur             Doktor

    Tula                Yüz yanak

    Tuyumuna      Boşuna, boş yere

    Uçmak            Koşmak

    Uğmak            Ovalamak

    Uğunmak        Ovalanmak, acı içinde kıvranmak vb.

    Urba                Elbise

    Üğütmek        Öğütmek "un öğütmeden geliyon" derler. Buradan buğday öğütmeden gelindiğini anlarız.

    Üşşe                Üşüme ifadesi

    Vesait             Araç

    Yal                  Köpek yiyeceği 

    Yanuç             Su birikintilerinde yaşayan bir tük küçük solucan

    Yarıkmak        Binek hayvanları için koşmak.

    Yaslağaç         Hamur açmada kullanılan tabla

    Yelikme          Ani hareket etme . Düşünmeden hareket etme.

    Yerinden iş dutmak Tam zamanında, tam yerinde, enuygun şekilde iş yapmak

    Yeşil                Mavi (Nedense büyüklerimiz maviye ısrarla yeşil diyorlardı halen devam ediyor mu bilmem. Çocukluğumda da halende sebebini anlayamadım; ama zamanla normale döndü.)

    Yeşilistan       Kertenkelenin biraz büyüğü.

    Yılçarmak        Şımarmak

    Yımılcamak    Yumuşamak

    Yımırta           Yumurta

    Yıvıtmak         Cıvıtmak

    Yoka               İnce yerinede yufka yerinede kullanılır.

    Yumak            Yıkamak

    Yunmak          Yıkanmak

    Yunmuş          Yıkanmış

    Yüklük            Yatak yorgan koyulan yer

    Zaar                Çelimsiz (zaar it : çelimsiz it)

    Zabalayın        Sabahleyin

    Zatti                Zaten

    Zavza              Sebze

     

    © 1999 Çorum İli Kargı İlçe Bademce Köyü Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Derneği
    Phizayn
    X

    Bilgi Çalmak mı?

    Ooov! Çok Ayıp! Hazırcılık yok :)